Breukvastheid

Wanneer we tijdens de boomveiligheidscontrole (VTA, BVC, DIB) gebreken of verzwakkingssymptomen (zoals bijvoorbeeld een holte) zien, bestaat de kans dat de boom verzwakt is. Een boom kan dan breukgevaarlijk zijn, maar uit meerdere wetenschappelijke studies is gebleken dat holle bomen niet per sé onveilig zijn.

Breukvastheidsonderzoek bij holle bomen

Om te beoordelen hoe hol een boom mag zijn, gebruiken we de methode van dr. Claus Matteck. Die methode hanteert de veiligheidsnorm t=rx0,3. Dit houdt in dat de minimale restwand 30% van de straal moet zijn.

Andere onderzoeken (o.a. de SIA-methode van dr. Lothar Wessoly) bevestigen dat de regel t=rx0,3 een zeer veilige marge is. Dat geldt zeker voor holle bomen die jaarlijks niet in hoogte toenemen, maar wel dikker worden.

Bomen zijn in werkelijkheid nooit zuiver rond. Daarom kijken we bij het beoordelen van de breukvastheid altijd naar meerdere factoren, zoals de conditie van de boom, de boomsoort, de soort aantasting en ook de standplaats van de boom.

Een breukvastheidsonderzoek laat zien of er daadwerkelijk sprake is van een verhoogd risico, en of er mogelijk een maatregel genomen moet worden. Voor het uitvoeren van een breukvastheidsonderzoek maken wij gebruik van een aantal verschillende meetinstrumenten. Wij geven er de voorkeur aan om apparatuur te gebruiken die zo min mogelijk schade toebrengt aan de boom.

Tomografie

Door een geluids-tomogram van de dwarsdoorsnede van de stam te maken, krijgen we een goed beeld van de interne houtkwaliteit. Bij dit type onderzoek brengen we rondom de stam sensoren aan. De sensoren zenden en ontvangen geluid. Door de sensoren één voor één te bekloppen, meten we met welke snelheid het geluid door het hout wordt geleid. Wanneer in de stam een holte zit of een houtrotproces gaande is, zal het geluid er langer over doen voordat het ontvangen wordt door de sensoren. Op basis van al deze metingen ontstaat een tomogram of lijnendiagram. Aan de hand van het kleurenpatroon beoordelen we de kwaliteit van het hout en kunnen we zien of de gezonde restwand voldoende omvang heeft om de breukvastheid van de stam te borgen.

Met de apparatuur die wij gebruiken kunnen we niet alleen een 2D beeld, maar ook een 3D beeld meten. Hiermee brengen we de kwaliteit van het hout zowel in het horizontale vlak als in het verticale vlak in beeld.

De software beoordeelt op basis van het tomogram in welke mate de breukvastheid van het hout is afgenomen. Dit wordt uitgedrukt in een percentage.

Resistograaf

Voor het uitvoeren van een tomografie-meting moeten voldoende sensoren rondom de stam worden geplaatst voor een nauwkeurige meting. Soms is de boom nog te dun of staat de boom op een locatie waarbij het niet goed mogelijk is om rond de hele stam sensoren te plaatsen. Om alsnog te kunnen onderzoeken of er nog voldoende restwand aanwezig is in de boom, voeren we dan een meting uit met een resistograaf.

Een resistograaf is een lange dunne boor. De resistograaf wordt in de stam geboord, waarbij de weerstand van het hout wordt gemeten. Als er een holte of aangetast hout aanwezig is in de stam, zal de gemeten weerstand minder zijn. Dit wordt weergeven in een grafiek.

Stabiliteit

Om inzicht te krijgen in de stabiliteit, de mate van verankering van de boom in de bodem, voeren we een stabiliteitsonderzoek uit.